BelRAI
RAI
Eind jaren ‘80 van de 20e eeuw ontwikkelde een team wetenschappers uit de Verenigde Staten het Resident Assessment Instrument, of kortweg RAI. RAI had als doel om op een gestandaardiseerde en uniforme wijze de zorgbehoeften van ouderen in woonzorgcentra in kaart te brengen en de zorgplanning te ondersteunen en optimaliseren.
​
InterRAI-Suite
Later breidde de doelgroep van RAI uit naar diverse doelgroepen en zorgsectoren. De RAI inschalingsinstrumenten worden sindsdien niet louter gebruikt voor inschalingen van de zorgnood bij ouderen in woonzorgcentra; ook de thuiszorg, en de acute en geestelijke gezondheidszorg begonnen RAI te gebruiken. Verschillende landen startten met de implementatie van RAI in deze sectoren. RAI kreeg vervolgens de naam interRAI en werd een internationale non-profit organisatie met wetenschappelijke onderzoekers uit ruim 35 landen die onder meer instaan voor de ontwikkeling en optimalisatie van de interRAI instrumenten.
De interRAI inschalingsinstrumenten zijn een ‘suite’ of een verzameling van instrumenten die het functioneren en de zorgbehoeften van personen op verschillende domeinen (fysiek, cognitief, psychisch en sociaal) in kaart brengen. De suite bestaat uit een gemeenschappelijke set van gestandaardiseerde en gevalideerde items bruikbaar voor elke zorgsetting of doelgroep, aangevuld met specifieke items geschikt voor bepaalde doelgroepen of zorgnoden. Ondertussen ontwikkelde de interRAI onderzoeksgroep al meer dan 20 inschalingsinstrumenten die wereldwijd gebruikt worden.
​
BelRAI
BelRAI, de Belgische versie van de interRAI-Suite, verschilt inhoudelijk weinig van de internationale versie, maar de instrumenten worden vertaald in de drie landstalen (Nederlands, Frans en Duits) en waar nodig aangepast aan de lokale context. De interRAI-instrumenten worden continu geactualiseerd op basis van nieuwe wetenschappelijke inzichten. Deze verbeteringen worden ook doorgevoerd in BelRAI.
Sinds 2005 wordt er in België onderzoek verricht naar de mogelijkheden tot implementatie van de interRAI-Suite in de zorgsectoren. Sedertdien werden verschillende interRAI-instrumenten tijdens projecten vertaald en getest op toepasbaarheid. Het Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin startte in 2016 een gecoördineerd en multidisciplinair onderzoek ter voorbereiding van de implementatie van het BelRAI-instrumentarium in de Vlaamse zorgsectoren. Tijdens dit traject worden de interRAI-instrumenten vertaald, wordt de nodige software ontwikkeld en geëvalueerd, en wordt onderzoek verricht waarbij de BelRAI-instrumenten in pilootprojecten uitgetest worden. De finaliteit van dit voorbereidend proces is het verder optimaliseren van de BelRAI-instrumenten en het detecteren en creëren van de randvoorwaarden voor de implementatie van BelRAI.
In maart 2018 keurden de federale regering en de deelstaatregeringen het protocolakkoord over de stapsgewijze invoering van BelRAI in de zorgsectoren goed. Hiermee engageren de verschillende regeringen zich om BelRAI te implementeren in België. Een aantal BelRAI-instrumenten zijn klaar voor een grootschalige implementatie in de zorgsectoren. Voor sommige instrumenten zijn de vertalingen of het onderzoek via pilootprojecten nog lopende. De komende jaren zullen onder andere verschillende BelRAI-instrumenten ingevoerd worden in de sectoren van de Vlaamse sociale bescherming.
​
Bron: Vormingsportaal BelRai https://belrai-kennisportaal.be/over-belrai
​
BelRai LTCF
Het BelRAI-Long Term Care Facilities (LTCF) instrument maakt een uitgebreide inschaling van het functioneren van een persoon met langdurige en complexe zorgnoden in een residentiële voorziening mogelijk. Het LTCF-instrument stelt de zorgverleners en het zorgteam in staat om het niveau van het fysiek, psychisch, cognitief en sociaal functioneren van een persoon op een uniforme en systematische manier doorheen de tijd op te volgen.
​
Het BelRAI-LTCF instrument wordt gebruikt bij volwassenen met complexe zorgnoden in een residentiële voorziening voor chronische zorg. Sinds 1 juni 2023 wordt het BelRAI-LTCF instrument verplicht gebruikt binnen de Vlaamse woonzorgcentra in het kader van zorgplanning.
BelRai Home Care
Het BelRAI-Home Care (HC) instrument maakt een uitgebreide inschaling mogelijk van het functioneren van een persoon die beroep doet op professionele thuiszorg. Het inschalingsinstrument stelt zorgverleners in staat om het niveau van het fysiek, psychisch, cognitief en sociaal functioneren van een persoon op een uniforme en systematische manier doorheen de tijd op te volgen.
​
Het BelRAI-Home Care instrument kan gebruikt worden voor volwassenen met complexe, chronische of post-acute (bv. na een hospitalisatie) zorgbehoeften die professionele thuiszorg ontvangen of nodig hebben. In Vlaanderen zullen, in eerste instantie, de diensten voor gezinszorg, de diensten maatschappelijk werk van het ziekenfonds, de Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn en de Welzijnsverenigingen met dit instrument aan de slag gaan.
BelRai Screener
De BelRAI-Screener is een verkort instrument dat peilt naar het niveau van functioneren van een volwassen persoon op vijf domeinen:
-
Activiteiten van het Dagelijks Leven (ADL)
-
Instrumentele Activiteiten van het Dagelijks Leven (IADL)
-
Cognitieve problemen
-
Psychische problemen
-
Gedragsproblemen
​
De BelRAI-Screener kan gebruikt wordt in de thuiszorg en in de ouderenzorg. In de thuiszorg is de BelRAI-Screener geïmplementeerd bij de diensten voor gezinszorg, de diensten maatschappelijk werk van het ziekenfonds en de Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn en de Welzijnsverenigingen.
​
De BelRAI-Screener stelt de zorgverlener in staat om een eerste inschatting te maken van de zorgnoden van een persoon met een zorg- en ondersteuningsnood, en geeft een indicatie of de persoon nood heeft aan een uitgebreide BelRAI-inschaling. De BelRAI-Screener maakt ook deel uit van het sociaal onderzoek, samen met het BelRAI-Sociaal Supplement. Bovendien wordt de BelRAI-Screener ook ingezet als inschalingsinstrument om te bepalen wie recht heeft op een zorgbudget in het kader van de Vlaamse sociale bescherming.
BelRai Sociaal Supplement
Het BelRAI-Sociaal Supplement peilt specifiek naar de sociale context, de informele zorg en de leefomstandigheden van een persoon. Het Sociaal Supplement is bedoeld als aanvulling op de andere BelRAI-instrumenten die eerder focussen op het fysiek, cognitief, psychisch en sociaal functioneren van de persoon zelf. Het supplement brengt de complexiteit van iemands zorgnoden nog beter in kaart en wordt steeds gebruikt in combinatie met een ander BelRAI-instrument (bv. BelRAI-Screener of Home Care).
​
Bij de diensten gezinszorg maakt het BelRAI-Sociaal Supplement samen met de BelRAI-Screener, verplicht deel uit van het sociaal onderzoek sinds januari 2023.